Günümüzde Ermeni Meselesi, tarihi gerçeklerin çarpıtılması, göz ardı edilmesi ve siyasal bir araç olarak kullanılması dolayısıyla maalesef geniş bir sahaya yayılmıştır. 3 Mart 1878’de imzalanan Ayastefanos Antlaşması’nın 16. ve sonra onun yerine konan 13 Temmuz 1878 tarihli Berlin Antlaşması’nın 61. Maddesi ile ilk kez uluslararası arenaya çıkartılan sorun önce Osmanlı Devleti sonrasında ise Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı emperyalizmin önemli bir kartı olarak kullanılmıştır. Başlangıçta İngiltere, Fransa ve Rusya merkezli yürütülen faaliyetler bugün Amerika’ya taşınmış; başta tarihi, hukuki ve diplomatik olmak üzere çok yönlü bir sorun haline gelmiştir. Diasporanın icat ettiği bir endüstri ürünü olarak yaşatılan sorunun merkezine ise Türk karşıtlığı oturtulmuştur. Bu bakımdan Türkiye’de ve dünyada gerçekleşen objektif ve bilimsel faaliyetler büyük önem arz etmektedir. Bu faaliyetlerin nitelik ve nicelik olarak arttırılması, basılı veriler haline dönüştürülmesi, Türkçe dışındaki dillere aktarılması ve yaygınlaştırılması elzemdir. Elinizdeki bu kitap 16-18 Ekim 2019 tarihlerinde Türk Tarih Kurumu ve Iğdır Üniversitesi ev sahipliğinde gerçekleştirilen “I. Uluslararası 20. Yüzyılın İlk Yarısında Türk-Ermeni İlişkileri Sempozyumu” bildirilerinden müteşekkildir. İçerisinde yurt içi ve dışından bilim insanlarının kaleme aldığı konuyla ilgili kapsamlı ve dikkat çekici 59 tebliğ yer almaktadır. Söz konusu tebliğlerde tarih ve diplomasi başta olmak üzere askerlik, edebiyat, basın-yayın, arkeoloji, pedagoji gibi farklı boyutlara değinilmiştir. Bildirilerde arşiv belgeleri yanında, dönem basını, hukuki metinler, tanık ifadeleri, edebi eserler kaynak olarak değerlendirilmiş, buradan yola çıkılarak bilimsel metotlarla analizler yapılmıştır. Sempozyum sonuç bildirgesinde ise önemli noktaların altı çizilmiş, hem tarihsel gerçekliğin ortaya çıkarılması hem de kültürel farkındalık oluşturulması yönünde önerilerde bulunulmuştur. Takdir okuyucuların olacaktır… Prof. Dr. Hikmet ÖKSÜZ, Türk Tarih Kurumu Bilim Kurulu Üyesi
