Roman, günümüzde de süregelen ekonomik, kültürel, gelişmişlik sorunlarımızın bilincine iyice vardığımız Kırım Savaşı ve sonrasındaki olaylara; ekonomik çöküntümüzü bariz hale getiren Ahilik teşkilatının yer ile yeksan oluşuna dayanır. Ahiler çöktüğünde Osmanlı da çökmüştür.
Roman, Ahilik teşkilatını tüm yönleriyle, çarpıcı aşk maceraları, savaş sahneleri, heyecanlı olaylar içinde ve bir belgesel tadında anlatmıştır. Roman; Ahilik, Kalenderlik, Bektaşilik ve Külhanilik düşünceleri ve yaşantısını Müslüman, gayrimüslim, Levanten, Jön Türk, azınlık, banker, tacir; tip ve karakterlerini çatıştıran heyecanlı aşk maceraları ve olayları zemininde resmetmiştir. Tüm bunlar, sanattan ödün vermeden heyecan, gerilim, merak unsurları göz ardı edilmeden romana serpilmiştir. Romandaki her sayfa devrin hayatını çok renkli betimleyen canlı tablolar gibidir.
1860 ‘lı yıllardaki İstanbul’un sosyal, iktisadi ve kültürel yaşantısını tamamen nesnel hatta bilimsel ve çok değerli bilgilerin fonunda işleyen roman; devrin kıyafetleri, meyhaneleri, adetleri, gündelik hayatı, sosyal yaşantısı, meslekleri, ticari ve iktisadi hayatı hakkında pek çok detayı yansıtır. Ayrıca eser; tüm ayrıntıları heyecan verici olaylar içinde bilimsel, belgesel hatta sanatsal bir yaklaşımla tasvir etmiştir.
Roman, devrin hayatına ait ve günümüzde yok olmuş, binlerce, alet, edevat, araç gereç, adet ve alışkanlıkların canlı müzesi gibidir. Devri sembolize eden Üryan Ali, Tatar Kızı Almıla, Kalyon Mustafa, Eleni, Nazenin gibi karakterleri dirilten romanın yeni bir başlangıç yarattığı aşikardır.
