Pay kavramı anonim ve limited şirketler için önemli bir yer tutmaktadır. Ayrı tüzel kişiliği olan bu şirketlerde pay sahibi, sahip olduğu pay ile şirket ortağı olmakta, şirketin kendisine sağladığı hak ve borçlardan yararlanmaktadır. Sermaye şirketlerinin bağımsız bir kişiliği olmasından dolayı pay sahipleri tüzel kişiliği olmayan diğer şirketler kadar kolay tespit edilmeyebilmektedir.
Pay, sahibine ortak olduğu şirkete karşı hak ve borçlara sahip olma yetkisi vermektedir. Bu hak ve borçlar pay sahibine değil paya tanınmıştır. Örneğin şirketin kâr payı dağıtmasında pay sahibi değil, elinde bulundurduğu pay önemlidir. Pay sabit kalır, pay sahibi değişkendir. Bu paya ve dolayısıyla ortaklara özgü hak ve borçlara sahip olduğunu iddia eden kişinin pay sahipliği gündeme gelecektir. Pay sahipliğini ise pay sahibinin somut olayın koşullarına göre ispatlaması gerekebilecektir.
Pay sahibi olduğunu ispatlaması gereken pay sahibi için çeşitli yollar vardır. Bu yolları çözümleyebilmek için bu kitapta öncelikle payın aslen- devren kazanılması ayrımı anonim şirketler ve limited şirketler için ayrı ayrı incelenmiştir. Her bir pay kazanma şeklinde pay sahibinin uyuşmazlık çıktığında pay sahipliğini nasıl ispatlayabileceğine dair ispat vasıtaları tespit edilmiştir.
