ÖNSÖZ
Elektrik enerjisi günümüzde hemen hemen her alanda kullanılan ve kullanımı, gelişen teknoloji ile beraber her geçen gün artan en temiz enerji çeşididir. Bu nedenle elektrik enerjisinin üretim aşamasından tüketiciye ulaşana kadar olan tüm süreçte güvenli ve sürekli kullanılabilmesi için belirli yönetmeliklere ve standartlara göre projelendirilmesi gerekir. Bu projeler, tüm elektrik fen adamları tarafından anlaşılabilen ve uygulanabilen teknik detay ve sembollerle desteklenen birer kılavuz niteliğindedir.
Bu kitap, temel seviyede bilgisayar destekli elektrik proje çizimi, keşif maliyet hesabı ve sözleşme hazırlama konularını teorik ve uygulamalı bir biçimde ele almaktadır. Kitap Meslek Liseleri, Meslek Yüksekokulları, Mühendislik ve Teknoloji Fakültelerinin, Elektrik veya Elektrik-Elektronik Bölümleri için düşünülmüştür. Kitap içinde çok fazla detaya girilmemiş; kanun, yönetmelik ve standartlara bağlı kalınarak, sektör ve eğitim tecrübelerine dayanarak temel seviyede bilgi aktarımı yapılmıştır. Bu kitabın Elektrik Projelendirme ve Taahhüt işlerinde çalışacak öğrencilerimize eğitim ve meslek hayatlarında faydalı olacağını düşünüyorum. Ayrıca kitabın hazırlanmasında desteklerini esirgemeyen Elek-Elektr.Müh. Züleyha Ok Davarcı, Elek-Elektr. Müh. Fatih Avcı, Elek. Tek. Ferhat Kayabaşı, Elek. Tek. İsmail Kaya, Tür. Öğr. Hüseyin Öztürk, Harun Yahya Mikdan, Oğuz Kağan Yılmaz ve aileme çok teşekkür ederim.
Kitabın, tüm Öğrenciler, Teknik Öğretmenler ve Öğretim Elemanları arkadaşlara faydalı olmasını temenni ederim. Kitap ile ilgili her türlü görüş ve önerilerinizi [email protected] adresinden tarafıma iletebilirsiniz.
Dr. Onur AKAR
İstanbul, 2022
İÇİNDEKİLER
1. AUTOCAD PROGRAMININ ÖZELLİKLERİ .............................................................1
1.1. Programın Çalıştırılması...........................................................................................2
1.2. Programın Yapısı......................................................................................................3
1.3. Ana Menülerin Tanıtımı ...........................................................................................6
1.3.1. Dosya menüsü (File).........................................................................................7
1.3.2. Çizim menüsü (Draw) ve araç çubuğu ...........................................................13
1.3.3. Ölçeklendirme menüsü (Dimension) ve araç çubuğu.....................................20
1.3.4. Değiştirme (Modify) menüsü ve araç çubuğu ................................................23
1.3.5. Biçimlendirme (Format) menüsü....................................................................27
1.3.6. Araçlar menüsü (Tools) ve araç çubuğu .........................................................31
1.3.7. Görünüm (View) ve araç çubuğu ...................................................................32
1.4. Durum Çubuğu .......................................................................................................33
2. TEMEL ÇİZİM UYGULAMALARI ...........................................................................36
2.1. Şablonların Tanıtılması ..........................................................................................36
2.2. Koordinat Sistemi...................................................................................................38
2.3. Çizgi Çeşitleri.........................................................................................................38
2.4. Elektrik Sembolleri ve Tablosunun Çizimi ............................................................44
3. ELEKTRİK PROJE ÇİZİMİ .........................................................................................51
3.1. Proje Kapağı Oluşturma .........................................................................................52
3.2. İçindekiler Kısmı Oluşturma ..................................................................................55
3.3. İş Güvenliği Talimatları Oluşturma .......................................................................57
3.4. Vaziyet Planı Oluşturma ........................................................................................60
3.5. Mimari Plan Oluşturma ..........................................................................................62
3.6. Aydınlatma-Priz Elektrik Projesi Oluşturma .........................................................65
3.7. Kolon Şeması Oluşturma........................................................................................72
3.8. Yükleme Cetveli Tablosu Oluşturma .....................................................................77
3.9. Gerilim Düşümü ve Isı Hesabı Oluşturma .............................................................82
3.10. Topraklama Hesabı ve Detayları Oluşturma ..........................................................90
3.11. Aydınlatma Hesabı ve Tablosunu Oluşturma ........................................................97
3.12. Kuvvetli Akım Aydınlatma-Priz Bitmiş Elektrik Projesi.....................................107
4. ELEKTRİK MESLEĞİNDE KEŞİF VE MALİYET HESABI..................................108
4.1. Keşif .....................................................................................................................108
4.2. Maliyet..................................................................................................................113
4.2.1. Kullanılan malzeme ve gereçlerin maliyet fiyatı..........................................114
4.2.2. Amortisman giderleri....................................................................................114
4.2.3. İşçilik ve montaj giderleri.............................................................................115
4.2.4. İşletme zaruri giderleri..................................................................................115
4.3. Kar ........................................................................................................................11
4.4. Sözleşme...............................................................................................................117
4.4.1. Anahtar teslim götürü bedeli ........................................................................117
4.4.2. Teklif birim fiyat ..........................................................................................117
4.5. Hakediş .................................................................................................................118
4.5.1. Hakediş hazırlama süreçleri..........................................................................118
4.5.2. Metraj ...........................................................................................................119
4.5.3. Yeşil Defter...................................................................................................119
4.5.4. Yapılan İşler Listesi (Çarşaf)........................................................................120
4.5.5. İcmal .............................................................................................................121
4.5.6. Revize Birim Fiyat Kesintisi ........................................................................121
4.5.7. Hakediş Kapakları ........................................................................................122
4.5.8. Mukayeseli Maliyet ......................................................................................122
4.5.9. İhzarat ...........................................................................................................123
4.5.10. Ataşman ........................................................................................................124
4.5.11. Kesin hesap...................................................................................................124
5. ELEKTRİK PROJELENDİRMEDE ŞARTNAMELER ............................................125
5.1. Teknik şartname ...................................................................................................125
5.2. Özel şartname .......................................................................................................128
6. TEKLİF DOSYASI HAZIRLAMA VE FİYAT TEKLİFİ OLUŞTURMA...............130
6.1. Teklif dosyası hazırlama ......................................................................................130
6.2. Fiyat teklifi hazırlama ..........................................................................................132
7. ELEKTRİK PROJELENDİRMEDE SÖZLEŞME VE KABUL İŞLEMLERİ ..........136
7.1. Ruhsata Tabi Olan Projeler ..................................................................................136
7.2. Ruhsata Tabii Olmayan Projelerde.......................................................................150
7.3. Trafo Kabul Projeleri............................................................................................151
EKLER ...............................................................................................................................156
KAYNAKLAR...................................................................................................................163
