Bundan 813 yıl önce, 1206’da, Diyarbakır Artuklu Sarayı’nda muhteşem bir mühendislik kitabı yazıldı: Kitab’ül Hiyel. Kitabın yazarı, sarayın başmühendisi Ebu’l İz El-Cezeri’ydi. Olağanüstü makinelerin mucidi Cezeri; geçmişin bilgisi ile geleceği inşa eden büyük bir mühendis, sanatçı, dâhi ve aydınlanma adamıydı. Anadolu, tarihinin en kaotik dönemlerinden birini yaşarken, Artuklular bir yanda Selçuklular ve Eyyubiler, diğer yanda Bizans ve Haçlılar arasında muazzam bir varlık mücadelesi veriyorlardı. İşte böylesine zorlu bir dönemde, Artuklu sultanlarının sunduğu düzen içerisinde dünyanın ilk insansı robotlarını tasarlayan ve çalıştıran, şifresi Enigma’dan bile güçlü kilitler üreten, bugün kullandığımız krank mili ve 4 zamanlı dişli mekanizmaları geliştiren Cezeri, mühendisliği sanatla, bilimi hayatla buluşturdu.
Büyük mucidin dehasına yakışacak şekilde hazırlanan Cezeri’nin Olağanüstü Makineleri: Herkes İçin Cezeri kitabı, Durmuş Çalışkan’ın 15 yıllık titiz çalışmasıyla, sadece mühendislerin değil herkesin Cezeri’yi anlayabilmesi için yazdığı metinler ve çizdiği teknik resimlerle onun mühendisliğini ve felsefesini renkli ve masalsı bir dille ortaya koyuyor.
