Alfred Adler (d. 7 Şubat 1870 - ö. 28 Mayıs 1937) Bireysel Psikoloji ekolünün kurucusu, Avusturyalı psikiyatrist. Derinlik psikolojisinin üç büyük kurucusundan biridir. (diğerleri: Freud, Jung)
Avusturya Penzing´de doğdu ve Viyana´da büyüdü. Viyana Üniversitesi Tıp Okulunda doktorluk eğitimi aldı ve 1895´te mezun oldu. Pratisyen hekim olarak çalıştığı ilk doktorluk yıllarından başlayarak hastayı çevresiyle ilişkileri içerisinde ele almak gerektiğini vurguladı ve bireyle ilgili sorunlara yönelik insancıl, bütünselci ve organik bir yaklaşım geliştirdi. Bedensel düzensizliklerle ilişkili olarak psikoloji ile ilgilenmeye başladı. 1902´de Sigmund Freud ile tanıştı, öğrencisi oldu ve birlikte Adler´in başkanlığında Viyana Psikanaliz Topluluğu´nu kurdular. Bir süre sonra Freud ile fikir ayrılıkları ortaya çıktı. Adler´in Organların Yetersizliği kitabından sonra tamamen uzlaşılmaz bir hale geldi ve 1911´de, Adler, izleyicileriyle beraber Freud´u açıkca eleştirerek bireysel psikolojiyi geliştirmeye başladı.
Hans Vaihinger´in ruhsal inşa fikirlerinden etkilendi ve erkek egemen toplumda doğal bir sonuç olarak "Erkeksi Başkaldırı" ile organik aşağılık ve telafi teorisini geliştirdi (bkz. Aşağılık kompleksi). Adler, Freud´un teorileri ile karşı görüşe geldi, fikir ayrılığı 1911´deki Weimar Psikanaliz Kongresi´nde aleni oldu. Adler, Freud´un inandığı seks içgüdüsünün baskınlığı ve ego dürtüsünün libidinal(?) olup olmadığı ile çekişiyordu, Freud´un bilinç altına atma üzerine fikirlerini de eleştirmişti. Adler bilinç altına atma teorisinin, erkeksi başkaldırının aşırı telafisi ve aşağılık hislerinden türetilmiş sinirsel bir durum olan ego -savunma eğilimleri- konsepti ile değiştirilmesi gerektiğine inanıyordu, Oedipal Kompleksleri önemsizdi. Adler Viyana Topluluğundan ayrıldı ve 1912´de Bireysel Psikoloji Topluluğu adını alan, Özgür Analitik Araştırmalar Topluluğu´nu kurdu.
