ÖNSÖZ
Bilindiği gibi mühendislik alanlarının hepsinde ekonomik kriterler önemli yer tutmaktadır, mühendislik projelerinin teknik kriterler açısından uygunluğu ne kadar önemliyse ekonomik yönden uygun olması da aynı derecede öneme sahiptir. Bir mühendislik projesinin başarılı veya yararlı olarak nitelendirilebilmesi için sağlaması gereken en önemli koşul, ekonomik açıdan uygulanabilir olmasıdır. Mühendislik; matematik ile temel mühendislik bilgi ve becerisinin ekonomi ilkeleriyle bütünleştirilmesidir. Mühendislik uygulamalarının yalnızca teknik yönü değil ekonomik yönü de gözden uzak tutulmamalıdır. Çünkü mühendislik problemlerinin teknik boyut ve ekonomik boyut olmak üzere iki boyutu bulunmaktadır. Teknik boyut örneğin, maksimum verimin alınması, maksimum dayanımın sağlanması, maksimum hıza ulaşılması, minimum enerji kullanılması, vb. olabilir. Ekonomik boyut ise maksimum kârın elde edilmesi, maliyetlerin minimumda tutulması, vb. olarak özetlenebilir.
Ekonomi, bilindiği gibi matematik ve istatistik gibi pek çok bilim alanıyla ilişkilidir. Ekonomi ayrıca kendi içinde mikroekonomi, mikroekonomi, muhasebe, maliyet muhasebesi, finansman, finans matematiği gibi pek çok bilim dalını da kapsamaktadır.
Yıldız Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümünde 1995 yılından beri verdiğim “Elektrik Enerjisi Ekonomisi” isimli 3 kredilik dersin notlarının geliştirilmesi sonucunda ortaya çıkan ilk kitap “Elektrik Enerjisi Ekonomisi” 2008 yılında Birsen Yayınevi tarafından yayınlanmıştı. 2021 yılında yine Birsen Yayınevi tarafından yayınlanmış olan Mühendislikte Ekonomik Analiz isimli kitapta ise, tüm mühendislik alanlarında gerekli olabilecek ve kullanılacak olan temel ekonomi bilgilerinin verilmesinin ardından, mühendislik alanlarında karşılaşılabilecek ekonomik analiz gerektiren temel konu başlıkları ele alınmıştı.
Yukarıda sözü edilen Elektrik Enerjisi Ekonomisi isimli kitapta kısmen sayısal örnekler yer aldığı halde, Mühendislikte Ekonomik Analiz isimli kitapta sayısal örneklere yer verilememişti. Bu bakımdan Elektrik Enerjisi Ekonomisi Problemleri isimli kitabın yayımlanması ile literatürdeki elektrik enerjisi ekonomisine yönelik sayısal örnek/problem eksikliğinin giderilmesi amaçlanmıştır. Kitaptaki problemler, uzun yıllardır Yıldız Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümünde verdiğim “Elektrik Enerjisi Ekonomisi” ve Fen Bilimleri Enstitüsü Elektrik Mühendisliği Anabilim Dalı Elektrik Tesisleri Programında verdiğim “Enerji Sistemlerinin Planlanmasında ve İşletilmesinde Ekonomik Kriterler” derslerinin vize ve final sınavlarında sorulmuş olan toplam 920 özgün problemden oluşmaktadır. Tüm problemlerin cevapları verilmiş ancak kitabın hacmini ve maliyetini çok artırmamak için çözümlerine yer verilememiştir.
Kitaptaki problemler aşağıdaki temel öğrenim çıktılarının sağlanmasına doğrudan katkı sağlamaktadır:
· Elektrik Mühendisliği, elektrik enerji sistemleri alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır, bilgiyi değerlendirir, yorumlar ve uygular.
· Sınırlı ya da eksik verileri kullanarak bilimsel yöntemlerle bilgiyi tamamlar ve uygular; değişik disiplinlere ait bilgileri bütünleştirir.
Kitabın, ekonomik analiz içerikli tez çalışması yapan Mühendislik Lisans ve Lisansüstü öğrencilerine, işletmelerde çalışan mühendislere ve ilgili okuyuculara yararlı olmasını dilerim.
Selim AY
21 Ekim 2024
YTÜ, Davutpaşa
E-posta: [email protected]
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ ..................................................................................................................................... vi
ELEKTRİKSEL SEMBOLLER LİSTESİ .......................................................................... vii
EKONOMİYE İLİŞKİN SEMBOLLER LİSTESİ .............................................................. x
ELEKTRİKSEL KISALTMALAR LİSTESİ ..................................................................... xii
EKONOMİYE İLİŞKİN KISALTMALAR LİSTESİ ....................................................... xiv
ELEKTRİKSEL TANIMLAR LİSTESİ ........................................................................... xvi
EKONOMİYE İLİŞKİN TANIMLAR LİSTESİ .............................................................. xxi
ELEKTRİKSEL ŞEKİLLERDE KULLANILAN SEMBOLLER.................................. xxx
EKONOMİYE İLİŞKİN ŞEKİLLERDE KULLANILAN SEMBOLLER .................. xxxii
TEMEL EKONOMİ FORMÜLLERİ ................................................................................... 1
ELEKTRİK ENERJİSİ EKONOMİSİ PROBLEMLERİ ................................................ 16
YARARLI KAYNAKLAR .................................................................................................. 339
