18. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nun yenileşme hareketleri genel olarak “Batılılaşma” şeklinde tabir edilmektedir. Adı geçen yüzyıl içinde askerî alanda yapılan ıslahatların ve değişimlerin yönü genellikle Fransa olmuştur. Osmanlı mimarlığında Sultan I. Mahmud devrinden itibaren görülen değişimlerin ve yeniliklerin de Batı etkili olduğu bilinmektedir. Bu çalışmada Osmanlı mimarlığında yaşanan Batılılaşma, mimarbaşı El-Hac Mustafa Ağa, Kara Ahmed Ağa ve Mehmed Tahir Ağa’nın Hassa Başmimarlığı yıllarında yapılan eserler üzerinden incelenmiştir.
Sultan 1. Mahmud, Sultan 3. Mustafa ve Sultan 1. Abdülhamid’in saltanatlarında Hassa Mimarlar Ocağı’nın başında bulunan adı geçen mimarların mimarbaşılık vazifesinde bulunduğu yıllar, arşiv vesikalarıyla desteklenerek ilk kez tam anlamıyla ortaya konulmuştur. İstanbul’da inşa edilen günümüze gelebilmiş özgün eserleri, yaşadığı dönemdeki yenilikleri somut bir şekilde bize göstermektedir. Ayrıca çalışmada bu eserlerin yanında, Hassa Mimarlar Ocağı’nın kuruluşu, gelişim süreci ve vazifeleri üzerinde de durulmuştur.
