Türkçe açıklamalı iki/çok dilli manzum sözlük ve gramer kitaplarının ilk örneklerine XIV. yüzyıldan itibaren rastlanır. Küçük hacimlerde telif edilen bu tarz eserler, Anadolu’daki muhtelif eğitim kurumlarında Arapça ve Farsçanın öğretiminde önemli birer eğitim materyali olarak uzun süreler boyunca kullanılmıştır. Lügat ilmi dersinde talebelerin bilgileri daha kolay kavrayıp ezberleyebilmeleri bu materyaller aracılığıyla sağlanmıştır. Bu minvalde yazılmış eserlerin bir örneği de Tuhfetü’l-Mahdûm’dur.
Hasköylü Hatîb Muhammed b. Muzaffer tarafından telif edilen Tuhfetü’l-Mahdûm, XV. yüzyılda kaleme alınan Farsça-Türkçe manzum sözlük ve gramer kitaplarının önemli bir örneğidir. Mesnevi nazım şekliyle yazılan eser, mukaddime, sözlük, gramer ve hatime bölümlerinden meydana gelmektedir. Sözlük bölümünde Farsçada öğrenilmesi gereken sözcükler, Türkçe karşılıklarıyla birlikte yan yana dizilmiştir. Gramer bölümünde ise Farsçanın temel dil bilgisi kuralları örnekler üzerinden işlenmiştir. Eser, toplam 433 beyitten oluşmaktadır.
