Atatürkçülüğün geliştirilebilecek birçok ilkesi vardır, onlardan bazıları şunlardır: Akılcılık, Aydınlanmacılık, Bilimcilik, Ahlakçılık, Devrimcilik, Cumhuriyetçilik, Milliyetçilik, Halkçılık, Devletçilik’tir.
Atatürk’ün bu ilkelerden Akıl ve Bilimcilik İlkesi ile ilgili olan, ancak ondan çok daha kapsamlı ve bir vasiyet niteliğinde olan bir söylevi vardır:
“Ben miras olarak hiçbir ayet, hiçbir dogma, hiçbir donmuş ve kalıplaşmış kural bırakmadım. Benim manevi mirasım akıldır, bilimdir.
Ben ve arkadaşlarım, aşmak zorunda olduğumuz çetin ve köklü zorluklar karşısında belki gayelere tam erişemedik, ancak asla ödün vermedik, akıl ve bilimi rehber edindik kendimize.
Zaman hızla ilerliyor, toplumların, bireylerin mutluluk ve bedbahtlık anlayışları bile değişiyor. Böyle bir dünyada asla değişmeyecek hükümler getirdiğini ileri sürmek aklın ve bilimin gelişimini inkar etmek olur. Benim Türk milleti için yapmak istediklerim ve başarmaya çalıştıklarım ortadadır.
Bu temel eksen üzerinde akıl ve bilimi rehber edinenler manevi mirasçılarım olur.”
