Prof. Dr. Uygur Kocabaşoğlu ile Doç. Dr. Aysun Akan’ın büyük bir emek ürünü olan bu çalışması, yıllar önce yayınevimizin planladığı geniş kapsamlı bir Türkiye basın tarihi projesi düşüncesinden hareketle hazırlandı. Aslında bu çalışma ilk önce 1918-1945 yıllarını içine alacak biçimde düşünüldü; ancak eserin büyük boyutlara ulaşacağı görülünce dönem 1918-1922 yıllarıyla, bir anlamda Mütareke ve Milli Mücadele ile sınırlandırıldı. Buna rağmen elinizdeki bu devasa eser tüm boyutlarıyla, bugüne kadar yapılmamış bir çalışma olarak ortaya çıktı. Kitap, söz konusu dönemdeki toplumsal ve siyasal gelişmelerin değişik aşamalarını temel alarak Türkiye basınını incelemektedir. Çalışmada gazete ve dergi gibi süreli yayınların özellikleri, siyasal ve sosyal konumları, yıllar, bölgeler, kentler ve türler itibarıyla ele alınmış; basın mevzuatı, basındaki örgütlenmeler, çalışanların durumu, devletin işlevi ve genel olarak basın hayatının ekonomi politiği tüm ayrıntılarıyla irdelenmiştir. “Mahşer’in 100 Atlısı” bölümünde yeralan Portreler’de ise gazete sahipleri, başyazarlar, yazarlar, çizerler, muhabirler, yöneticiler ve diğer çalışanların kısa ve öz biyografileri mesleki çalışmalarının çerçevesi içinde değerlendirilmiş ve özellikle “Ek” olarak sunulan envanter çalışması özgün olup, bu konuda araştırma yapacak herkes için güçlü bir referans haline getirilmiştir. Kitap, sözkonusu gazete ve dergilerin ulaşılabilen nüshaları ile gazeteci, yazar ve gazete sahipleri ile çalışanlara ait görsel malzeme ile de zenginleştirilmiştir. Vakit’ten Tanin’e, Minber’den Peyam-ı Sabah’a, Albayrak’tan İbret’e 142 gazetenin; Kadınlar Dünyası’ndan İnci’ye, Ceride-i İlmiye’den, Küçük Mecmua’ya 70 derginin ve Ahmet Cevdet Oran’dan Ali İlmi Bilgili’ye, Mevlanzade Rıfat’tan Sedat Simavi’ye, Ahmet Emin Yalman’dan Hakkı Tarık Us’a vb. uzanan 100 basın insanının yeraldığı Mütareke ve Milli Mücadele Basını, Direniş ile Teslimiyetin Sözcüleri ve “Mahşer”in 100 Atlısı adlı eserde yazarların tanımıyla, her şeye rağmen “Türkiye basın tarihinin renkli, kişilikli bir dönemi” tüm özellikleriyle incelenmiş bulunmaktadır.
