Mu‘tezile hakkında gerek Batılı ve gerekse İslâm düşünürleri tarafından çeşitli çalışmalar ve araştırmalar yapılmıştır. Ancak Mu‘tezile’nin Basra ve Bağdat ekollerine ayrılışı hakkında müstakil bir çalışma yapılmadığından söz konusu mezhebin ekollere ayrılışının arka planında yatan sebeplerin anlaşılmasının faydalı olacağı hususunu göz önünde bulundurarak bu konuyu çalışmayı uygun gördük.
Mu‘tezile’nin Basra ve Bağdat Ekollerine Ayrılış Süreci isimli çalışmamız, üç bölümden oluşmaktadır.
Birinci bölümde, Mu‘tezile’nin doğuşu, Mu‘tezile’nin isimlendirilme proplemi ve Mu‘tezile’nin temel görüşleri hakkında bilgi verilmiştir.
İkinci bölümde, Basra Mu‘tezile ekolü ve Bağdat Mu‘tezile ekolü-Zeydiyye ilişkisi, Bağdat Mu‘tezile ekolü-Şia ilişkisi ve Bağdat Mu‘tezile ekolü-İktidar ilişkisi bağlamında Bağdat Mu‘tezile ekolünün ayrılışı irdelenmiştir.
Üçüncü bölümde ise, Basra ve Bağdat Mu‘tezile ekolü mensupları ile bu isim-lerin temel görüşleri ve bunların İmâmet sorununa fikrî yaklaşımlarına yer verilmiştir. Bu bölümde ayrıca Mu‘tezile’nin Basra ve Bağdat ekolünün İslâm düşüncesindeki yeri de ele alınmıştır.
