Bu kitap, Osmanlı’nın 1703-1789 yılları arasındaki 86 yıllık iniş-çıkışlarının hikâyesidir. İbretle okunması gereken bir devirdir. Bir Cihan İmparatorluğu’nun yıkılış serüveninin başlamasına kadar geçen bir asra yakın bu dönemi her bakımdan araştırmak millî tarih şuuru açısından çok önemlidir. Dikkat edilmelidir ki, Osmanlı’nın çekildiği yerlerde kurulan devletler, adı devlet bile olsa, devlet kudreti taşımayan, başka bir büyük devletin hegemonyası hizmetinde ve güdümünde olan küçük, aciz ve zayıf kuruluşlardır. İslâm dünyası noktasından da vaziyet aynıdır. Osmanlı Devleti’nin dünyanın en büyük ve kudretli devleti olmaktan çıkışı, bu âlemin bugüne kadar uzayan serencamını hazırlamıştır. Müslüman-Hıristiyan milyonlarca insan, çeşitli kavim ve mezhep mensupları, cihanşümul Osmanlı kudretinin zaafa uğramasıyla derinden sarsılmışlar; bugüne kadar daima birbirini takip eden zincirleme felâketlerle karşılaşmışlardır. Dünyadaki, bilhassa Avrupa dengesindeki köklü değişiklik de bu zamandan itibaren başlamıştır. Yani Osmanlı’nın bıraktığı boşlukta bir takım zavallı siyasi oluşumlar türemiş, istiklal kazandığını zanneden bu oluşumlar, kendi halkları ve dünya siyaseti için birer huzursuzluk kaynağı olmağa devam etmektedir... Tarih şuuru kazanmak derken, bu siyasi boşluğun görülmesini ve vaktiyle buraları yöneten gücün kudret kaynaklarının anlaşılmasını kasdediyoruz.
