Elinizdeki çalışmada Tatar âlimi Şihâbüddîn Mercânî’nin hayatı ve (Hizâmetu’l-Havâşi li-İzâhati’l-Ğavâşi adlı eseri bağlamında) usûl-i fıkıh görüşleri yer almaktadır. Sovyetler Birliğinin dağılışından bugüne kadar Tataristan bölgesinde dînî konularda çok sayıda faydalı araştırmalar yapılmıştır. Bu çerçevede özellikle XVIII-XIX. asırlarda yaşamış âlimlerin eserleri ele alınarak araştırılmıştır. Bunların arasında Şihâbüddîn Mercânî, Ebu’n-Nasr el-Kûrsâvî ve Mûsâ Cârullah gibi isimler vardır. Ancak fıkıh usûlü ile ilgili konularda, tespit edebildiğimiz kadarıyla, pek fazla araştırma yapılmamıştır. Şihâbüddîn Mercânî’nin tarih, akâid ve felsefe ile ilgili görüşleri ve bu konularda yapmış olduğu çalışmalar hakkında çeşitli araştırmalar yapılmıştır. Fakat Mercânî’nin fıkıh ve fıkıh usûlü’ne dair görüşleri ve eserleri henüz yeterince incelenmemiş ve tanıtılamamıştır. Biz de bu boşluğu doldurmak için gücümüz ve imkânlar nispetinde onun bu yönünü tanımaya ve tanıtmaya çalıştık.
