ÖNSÖZ
Sanayi devriminden sonra, esas olarak makinalaşmanın ortaya çıkmasından bu yana ve yeşil devrim sürecinde, insanlar ve makinalar, insanları beslemek için ürün yetiştirmek amacıyla verimli bir şekilde işbirliği yapmaktadır. Ancak, önümüzdeki yıllarda nüfus artışıyla yüzleşmek için, sadece üretkenliği artırarak insanları beslemek değil, aynı zamanda bunu mümkün olan en verimli ve saygılı şekilde yapmak, diğer bir deyişle sürdürülebilir olarak üretmek amacıyla da başarılı olmak için ekstra bir çaba gerekmektedir. Bu zorlukla yüzleşmek için, son on yılda, özellikle güvenilir tarımsal verilere erişim ve bunlardan en uygun anlamı çıkarmak için, gelişmiş bilgisayar teknikleri gibi teknolojide dikkate değer gelişmeler ortaya çıkmaktadır. Dijital teknoloji tarafından yönlendirilen bu yeni yaklaşım, yetiştiricilerin tekrarlayan, fiziksel olarak zorlu ve sıkıcı saha görevlerinden kaçınma girişiminde işçilerden ziyade ürünlerinin denetçisi olarak hareket etmeleri gerektiğini ima etmektedir. Bu modern tarımsal çerçevede, veri çok önemlidir ve bilgi tabanlı yönetim döngüsü, kavram ve görevleri birleştiren pratik bir yaklaşım sağlar.
Tarım 5.0’dan en iyi şekilde yararlanmak için, kullanıcılara, ideal olarak modern teknolojileri öğrenmeye ve tarıma uygulamaya istekli genç çiftçilere derin eğitim verilmesi ve gelecek nesillere bir yenilenme sağlanması gerekmektedir. 21. yüzyılda gıda üretiminin getirdiği zorluklarla yüzleşmek için, veriye dayalı yönetimin tüm gücünü gösterebilen modern ve sürdürülebilir bir tarıma doğru ilerlemek amacıyla doğru zaman gibi görünmektedir. Tarım 5.0’a geçiş, önümüzdeki on yıl için çoğu büyük tarım ekipmanı imalatçısının gündeminde yer almaktadır. Bu nedenle, tarım robotlarının bir sonraki - daha akıllı-nesil tarım makinaları olarak kabul edilmesi durumunda, ekipman imalatçıları bu hamlede kilit bir rol oynayacaktır.
Tarımsal üretimin yaygınlaşması, insanlığın çevre üzerindeki en büyük etkilerinden biri olmuştur. Birçok habitatlar tarımsal üretim için dönüştürülmüştür. Tarımsal üretim, biyoçeşitlilik için en büyük baskılardan birisidir. Tarımsal üretimin, iklim değişikliğini azaltacak şekilde enerji üretme ve kullanma konusunda önemli bir işlevi vardır. Tarımsal üretim işletmelerinde, fosil yakıtlar yerine düşük karbonlu yenilenebilir enerjiler kullanmak, çiftlik sahiplerinin enerji kaynakları üzerindeki kontrolünü artırabilir, maliyetleri azaltabilir ve iklim değişikliği ile mücadele edilebilir. Tarım temelli biyoyakıtların üretimi ve kullanımı konusunda, çevresel ve sosyal sorumluluğun dikkatle değerlendirilmesi ve biyolojik kökenli enerji üretiminden kaynaklanan emisyonların titiz ve kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesi gereklidir.
Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. kuruluş yılı anısına hazırlamış olduğum bu bilgi seti, başta kurucu lider ve bilge önder Mareşal Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK olmak üzere, kurtuluş savaşı ve kuruluş mücadelesinde büyük bir özveri ile görev alan bütün insanlara ve ülkemizde tarımsal mekanizasyon eğitim ve araştırmalarının öncülerine ithaf olunur. Değerli eserleri ve önemli katkıları için en içten teşekkürlerimi ve sonsuz saygılarımı sunarım.
Prof.Dr. Hasan Hüseyin ÖZTÜRK
Adana, Ekim-2023
İÇİNDEKİLER
1. TARIMSAL ÜRETİMİN GELİŞME AŞAMALARI…………….. 1
1.1. Giriş…………………………………………............................... 1
1.2. Tarımın Gelişme Aşamaları……………………………………... 2
1.2.1. Veriye Dayalı Tarım: Tarım 4.0………………………….. 3
1.2.2. Nesnelerin İnterneti: Bilgi Toplama……………………… 4
1.2.3. Büyük Veri: Büyük Verilerin Analizi……………………. 4
1.2.4. Tarım 5.0: Robotik Ve Yapay Zeka……………………… 6
2. VERİYE DAYALI YÖNETİM……………………………………. 8
2.1. Temel Aşamalar…………………………………………………. 8
2.1.1. Aşama I: Tarımsal Yönetim Döngüsünün Başlangıcı Ve Sonu Olarak Ürün Değişkenliğinin Analizi……………9
2.1.2. Aşama II: Sensörleri Destekleyen Platformlar…………… 10
2.1.2.1. Uzaktan Algılama Platformları: Uydular………... 10
2.1.2.2. Uçak Sistemleri………………………………….. 11
2.1.2.3. Yerden Otonom Sistemler……………………….. 11
2.1.3. Aşama III: Veri…………………………………………… 13
2.1.3.1. Alan Özelliklerini İçeren Haritalar………………. 14
2.1.3.2. Karar Vermeyi Kolaylaştıran Veri Yönetimi……. 15
2.1.4. Aşama IV: Karar Verme………………………………… 17
2.1.5. Aşama V: Değişken Hız Teknolojisi İle Çalıştırma……... 19
2.2. Tartışma…………………………………………………………. 21
2.3. Sonuçlar…………………………………………………………. 23
3. HASSAS TARIM…………………………………………………… 24
3.1. Genel Bilgiler…………………………………………………… 24
3.2. Hassas Tarım Uygulamaları…………………………………….. 27
3.2.1. Bilgi Teknolojileri……………………………………….. 28
4. HASSAS TARIM TEKNOLOJİLERİ……………………………. 33
4.1. Giriş……………………………………………………………... 33
4.2. Otomatik Dümenleme…………………………………………… 34
4.3. Robot Teknolojisi……………………………………………….. 35
4.4. Otonom Araçlar…………………………………………………. 37
4.4.1. Platform Çeşitleri………………………………………… 37
4.4.2. Taşıyıcı Sistem Çeşitleri…………………………………. 40
4.4.3. Çalışma Fonksiyonlarındaki Değişiklikler………………. 42
4.4.3.1. Tarım Makinaları İçin Yönlendirme Sistemleri…. 45
4.4.3.2. Otomatik Yönlendirme Sisteminin Önemi………. 51
4.4.3.3. Sınırlamalar……………………………………… 51
4.4.3.4. Daha Fazla İyileştirme…………………………... 52
4.5. Hassas Sulama Sistemleri……………………………………….. 52
4.6. Verim İzleme Ve Haritalama……………………………………. 55
4.6.1. Kütle Akış Sensörü……………………………………….. 57
4.6.2. Nem Sensörü……………………………………………... 57
4.6.3. Küresel Konumlama Sistemi (GPS) Alıcısı……………… 57
4.6.3.1. Küresel Konumlama Sisteminin (GPS) Bölümleri. 59
4.6.4. Verim Monitörü…………………………………………… 63
4.6.5. Toprak Haritalama………………………………………… 63
4.6.5.1. Değişken Oranlı Gübreleme……………………... 67
4.6.5.2. Değişken Oranlı İlaçlama………………………... 69
4.6.6. Dron Teknolojisi………………………………………….. 72
4.6.7. Robot Uygulamaları………………………………………. 72
4.7. Tarım Makinalarında Elektronik Kontrol……………………….. 75
4.8. ISOBUS…………………………………………………………. 76
4.8.1. ISOBUS Standardı………………………………………... 82
4.8.1.1. Üniversal Terminal………………………………. 82
4.8.1.2. Görev Denetleyicisi……………………………… 83
4.8.1.3. İş Bilgisayarı……………………………………... 83
4.8.1.4. Traktör Elektronik Kontrol Ünitesi……................ 83
4.9. Hassas Tarım Servisleri…………………………………………. 86
4.10. İnternet Servis Ve Uygulamaları………………………………. 86
4.11. Hayvancılıkta Hassas Tarım…………………………………… 86
4.12. Çiftlik Yönetim Sistemleri……………………………………... 90
5. İNSANSIZ HAVA ARAÇLARI……………………………………. 92
5.1. Giriş……………………………………………………………... 92
5.2. Hassas Tarım……………………………………………………. 93
5.3. İnsansız Hava Aracı Türleri…………………………………….. 95
5.3.1. Sabit Kanatlı……………………………………………… 97
5.3.2. Tek Rotorlu………………………………………………. 97
5.3.3. Hibrit Dikey Kalkış Ve İniş ……………………………... 98
5.3.4. Çok Rotorlu………………………………………………. 98
5.3.4.1. Trikopter………………………………………… 99
5.3.4.2. Kuadkopter……………………………………… 99
5.3.4.3. Hekzakopter……………………………………... 99
5.3.4.4. Oktokopter………………………………………. 100
5.4. Hassas Zararlı Yönetiminde İHA Kullanımı……………………. 101
5.5. İHA Teknolojilerinin Ekonomik Faydaları……………………... 104
5.6. Öneriler…………………………………………………………. 104
6. TARIMSAL ÜRETİMİN KARBON AYAKİZİNİ AZALTMAK 106
6.1. Gerekçeler………………………………………………………. 106
6.2. Tarımsal Üretimin Sera Gazı Emisyonlarına Katkısı…………… 108
6.3. Tarımsal Üretimde Enerji Tüketimi…………………………….. 110
6.3.1. Avrupa Birliği Ülkelerinde Tarımda Enerji Kullanımı….. 110
6.3.2. Tarımsal Üretim Alanı Başına Enerji Tüketimi………….. 112
6.3.3. Tarımsal Üretimde Enerji Verimliliği……………………. 113
6.4. Tarımsal Karbon Ayakizi……………………………………….. 116
6.4.1. Tarımsal Karbon Ayakizi Belirlemenin Amaçları……….. 117
6.4.2. Karbon Ayakizini Azaltan Üretim Teknolojileri………… 118
6.4.2.1. Hassas Tarım Teknolojileri……………………… 119
6.4.2.2. Değişken Oranlı Sulama………………………… 120
6.4.2.3. Su ve Enerji Verimli Hassas Sulama Sistemi…… 123
6.5. Öneriler………………………………………………………….. 127
KAYNAKLAR…………………………………………………………. 128
TARIMSAL MEKANİZASYON
1. TARIMSAL MEKANİZASYON…………………………………... 1
1.1. Tarımsal Mekanizasyonun Bağlam Ve Kapsamı……………….. 1
1.2. Tarımsal Mekanizasyonun Yararları……………………………. 5
1.3. Tarımsal Mekanizasyonun Üretim Giderlerindeki Payı………… 9
1.4. Tarımsal Mekanizasyon İçin Zorluklar…………………………. 14
1.5. Çiftlik Mekanizasyonu Ve Makina Tedarik Zinciri Paydaşları…. 19
1.6. Tarım Makinalarının Finansmanı……………………………….. 20
1.6.1. Kiralama………………………………………………….. 20
1.6.2. Müteahhitlik……………………………………………… 20
1.6.3. Makina Birlikleri…………………………………………. 20
1.6.4. Makina Ringleri………………………………………….. 20
1.7. Makina Tedarik Zinciri Paydaşları İçin Yönerge Ve Fırsatlar….. 22
1.7.1. Çiftçiler…………………………………………………… 24
1.7.2. Çiftçi Grupları……………………………………………. 24
1.8. Tarımsal Mekanizasyon Yatırımı……………………………….. 27
1.8.1. Kapasite Geliştirmek……………………………………... 27
1.8.2. İleriye Giden Yol: Önerilen Eylem………………………. 28
2. SÜRDÜRÜLEBİLİR MEKANİZASYON STRATEJİLERİ……. 30
2.1. İklim Ve Çevre İçin Sürdürülebilir Mekanizasyon İhtiyacı……. 32
2.2. Küçük İşletmeler İçin Sürdürülebilir Tarım Uygulamaları……... 33
2.3. Tarımsal Mekanizasyon Merkezleri…………………………….. 35
2.4. Sürdürülebilir Tarımsal Mekanizasyon…………………………. 37
2.4.1. Ticari Konular……………………………………………. 39
2.4.2. Sosyo-Ekonomik Konular………………………………... 40
2.4.3. Kurumlar Ve Politika…………………………………….. 41
2.4.4. Mekanizasyon Girdi Ve Hizmetlerinin Finansmanı……… 42
2.4.5. Kapasite Geliştirme………………………………………. 42
2.5. Sürdürülebilir Tarımsal Mekanizasyonun Bileşenleri…………... 43
2.5.1. Bilgi………………………………………………………. 48
2.5.2. Teknoloji…………………………………………………. 49
2.6. Hassas Tarım Uygulamalarının Gerekçeleri……………………. 49
2.6.1. Hassas Tarım Uygulamalarının Geliştirilmesi…………… 51
3. TARIMSAL MEKANİZASYONDA ENERJİ YÖNETİMİ……... 53
3.1. Farklı Ürünler İçin Toplam Enerji Tüketimi……………………. 53
3.2. Belirli Ürünler İçin Yakıt Tüketimi…………………………….. 53
3.3. Çiftlikler İçin Yakıt Tüketimi……………………….................... 54
3.4. Traktör Maliyetlerinde Yakıt Oranı……………………………... 55
3.5. Traktörlerde Enerji Dönüşümü………………………………….. 55
3.6. Tarımsal İşlemler İçin Yakıt Tüketimi…………………………... 56
3.6.1. Yakıt Tüketiminin Belirlenmesi………………………….. 58
3.6.2. Yakıt Tüketimi Ölçme Yöntemleri……………………….. 59
3.6.2.1. Dolum İstasyonunda Tüketimin Ölçülmesi……… 59
3.6.2.2. Yakıt Tüketimi Ölçme Ekipmanı………………… 59
3.6.2.3. Traktör Terminalinden Yakıt Tüketimi Ölçme…... 60
3.6.4. Sonuç Ve Öneriler………………………………………… 61
3.7. Traktör Kullanımının Optimizasyonu...........................................62
3.7.1. Motor Verileri…………………………………………….. 62
3.7.1.1. Motor Gücü……………………………………… 62
3.7. 1.1.1. Motor Verileri Ve Yakıt Tüketimi…… 62
3.7.1.2. Tork Ve Tork Artışı…………………………....... 63
3.7.1.3. Tork Ve Güç Çıkışının Artırılması……………… 63
3.7.1.4. Özgül Yakıt Tüketimi……………………………. 64
3.7.2. Motor Seçimi………………………………………............ 65
3.7.3. Motor Yükü……………………………………………….. 67
3.7.4. Sabit Güçte Ve Aşırı Yükte Motorlar…………………….. 68
3.7.5. Farklı Güçlerdeki Traktörlerin Karşılaştırılması…………. 69
3.7.6. El Gazı Kullanımı………………………………………… 70
3.7.7. Dişli Kutusu………………………………………………. 70
3.7.8. Kuyruk Mili………………………………………………. 72
3.7.9. Hidrolik Sistem…………………………………………… 72
3.7.10. Şasi Ve Lastik Basıncı……………………………........... 73
3.7.11. Tırmanma Direnci………………………………………. 77
3.7.12. Traktörün Dengelenmesi…………………………........... 77
3.7.13. Traktör Bakımı………………………………………….. 78
3.7.14. Sonuç Ve Öneriler………………………………………. 80
3.8. Çiftlik Yapısının Etkisi………………………………………….. 82
3.8.1. Parsel Boyutları……………………………………............ 82
3.8.2. Parsel Şekli……………………………………………….. 82
3.8.3. Parseller Arasındaki Uzaklık………………………........... 83
3.8.4. Sonuç Ve Öneriler…………………………………........... 83
3.9. Toprak İşlemede Enerji Tasarrufu………………………………. 84
3.9.1. Yetiştirme Yöntemleri……………..………………........... 84
3.9.2. Çalışma Sürelerinin Azaltılması………………………….. 85
3.9.3. Toprak Sıkışmasının Önlenmesi………………………….. 85
3.9.4. Toprak Yapısının İyileştirilmesi…………………………... 86
3.9.5. Çalışma Derinliği Ve Ekim……………………………….. 88
3.9.6. Çalışma Yoğunluğunun Ayarlanması…………………….. 88
3.9.7. Çalışma Genişliği, Hız Ve Motor Gücü Ayarı……………. 87
3.9.8. Ekipman Ayarı……………………………………………. 90
3.9.9. Ekipman Bakımı………………………………………….. 90
3.9.10. Sonuç Ve Öneriler……………………………………….. 91
3.10. Yem Bitkileri Hasadı İçin Önlemler…………………………… 92
3.10.1. Uygulamaların Azaltılması Ve Birleştirilmesi…………... 92
3.10.2. Kesme Yoğunluğunun Ayarlanması……………………... 92
3.10.3. Ekipman Bakımı…………………………………………. 94
3.10.4. Çalışma Genişliği, Hız Ve Motor Gücü Ayarı…………... 94
3.10.5. Sonuç Ve Öneriler………………………………….......... 96
3.11. Taşıma Araçlarının Seçimi…………………............................... 96
3.11.1. Araç Büyüklüğünün Etkisi……………………………….. 96
3.11.2. Traktör Ve Kamyon Karşılaştırması………………........... 97
3.11.3. Sonuç Ve Öneriler………………………………….......... 98
3.12. İnsan Faktörü…………………………………………………… 98
3.12.1. Sonuç Ve Öneriler……………………………………….. 99
4. TARIM MAKİNALARI VE TEKNOLOJİLERİ ÜRETİMİNDE SÜREÇ YÖNETİMİ……....................................................................100
4.1. Teknolojiye Hazırlık Seviyeleri…………………………………... 100
4.1.1. Tanım Ve Kapsam…............................................................. 100
4.1.2. Teknolojiye Hazırlık Seviyelerinin Amacı ………………... 102
4.1.3. Tarihi Gelişim……………………………………………… 102
4.1.4. Teknoloji Hazırlık Seviyesi Ölçekleri……………………... 104
4.1.4.1. Temel İlkeleri Gözlemleme Ve Raporlama……….. 107
4.1.4.2. Teknoloji Kavramı Ve Uygulaması Oluşturma…… 110
4.1.4.3. Kavram Kanıtlama………………………………… 110
4.1.4.4. Laboratuar Ortamında Prototip Doğrulama……….. 111
4.1.4.5. İlgili Ortamda Prototip Doğrulama………………... 111
4.1.4.6. İlgili Ortamda Prototip Tanıtımı…………………... 112
4.1.4.7. Çalışma Ortamında Prototip Tanıtımı……………... 112
4.1.4.8. Gerçek Sistemi Tamamlama………………………. 113
4.1.4.9. Kanıtlanmış Gerçek Sistem………………………... 113
4.1.5. Teknolojiye Hazırlık Seviyelerinin Yararları……………… 114
4.1.6. Teknolojiye Hazırlık Seviyelerinin Kullanım Alanları…….. 114
4.1.7. Teknolojiye Hazırlık Seviyelerinin Değerlendirilmesi…….. 115
4.1.7.1. Teknolojiye Hazırlık Sevilerinin Değerlendirilmesi 116
4.1.7.2. Teknolojik Doğrulama…………………………….. 119
4.1.7.3. Teknolojiye Hazırlık Değerlendirmesi Aşamaları… 120
4.1.7.4. Teknolojiye Hazırlık Seviyesi Değerlendirme……. 121
4.2. Üretime Hazırlık Seviyeleri………………………………………. 122
4.2.1. Üretime Hazırlık Seviyelerinin Geliştirilme Gerekçeleri …. 122
4.2.2. Üretime Hazırlık Seviyeleri İçin Değerlendirme Ölçütleri... 125
4.2.3. Üretime Hazırlık Seviyeleri………………………………... 126
4.2.4. Üretime Hazırlık Seviyesi Ölçekleri……………………….. 129
4.2.4.1. Üretim Uygulamalarını Tanımlama (MRL-1)…….. 130
4.2.4.2. Üretim Kavramlarını Tanımlama (MRL-2)………. 130
4.2.4.3. Kavram Kanıtı Geliştirme (MRL-3)………………. 130
4.2.4.4. Laboratuarda Teknoloji Üretme (MRL-4)………... 132
4.2.4.5. Sistem/Bileşen Üretme Yeterliliği (MRL-5)……… 132
4.2.4.6. Prototip Üretme (MRL-6)………………………… 132
4.2.4.7. Sistem/Bileşen Üretme (MRL-7)…………………. 132
4.2.4.8. Düşük Kapasiteli İlk Üretime Başlamak (MRL-8).. 132
4.2.4.9. Tam Kapasiteli Üretime Başlamak (MRL-9)……... 132
4.2.4.10. Tam Kapasiteli Üretim Tanıtımı (MRL-10)……... 133
4.2.5. Üretime Hazırlık Değerlendirmeleri ……………………… 133
4.2.6. Üretime Hazırlık Seviyelerini Makina İmalatında Kullanma 135
4.2.6.1. Temel Üretim……………………………………... 136
4.2.6.2. Üretim Kavramları………………………………... 136
4.2.6.3. Kavram Kanıtlama………………………………... 136
4.2.6.4. Laboratuar Üretimi………………………………... 137
4.2.6.5. Prototip Bileşenleri……………………………….. 137
4.2.6.6. Üretimle İlgili Ortamda Sistem Prototipi…………. 137
4.2.6.7. Üretim Ortamında Sistem/Alt Sistemlerin Üretimi.. 137
4.2.6.8. Pilot Hat…………………………………………… 138
4.2.6.9. Düşük Kapasiteli İlk Üretim………………………. 138
4.2.6.10. Tam Kapasiteli Üretim…………………………... 138
4.2.7. Teknolojiye Ve Üretime Hazırlık Seviyelerinin Önemi…… 139
4.2.8. Teknolojiye (TRL) Ve Üretime Hazırlık Seviyeleri (MRL). 143
4.2.8.1. TRL Ve MRL İlişkileri…………………………… 143
4.2.8.2. TRL Ve MRL Arasındaki Farklar………………… 146
4.2.8.3. Teknoloji ve Üretime Hazırlık Seviyeleri………… 147
4.2.9 Üretime Hazırlık Seviyesi Sorunları Ve Çözümleri………... 150
4.2.10. Üretime Hazırlık Seviyelerinden Öğrenilen Dersler……... 151
4.2.11. Üretime Hazırlık Seviyelerinin Geliştirilmesi……………. 153
4.2.12. Üretime Hazırlık Seviyelerinin Geleceği…………………. 153
5. TRAKTÖR VE EKİPMAN ELEKTRİFİKASYONU…….............. 155
5.1. Giriş………………………………….............................................. 155
5.2. Hibrit Elektrikli Araçlar…………………………………………... 158
5.2.1. Hibrit Elektrikli Araç Türleri………………………………. 160
5.2.2. Hibrit Elektrikli Araç Tasarımları………………………….. 161
5.2.2.1. Seri Hibrit Elektrikli Araç…………………………. 163
5.2.2.2. Paralel Hibrit Elektrikli Araç……………………… 164
5.2.2.3. Bölünmüş Hibrit Elektrikli Araç…………………... 165
5.2.2.4. Seri-Paralel Hibrit Elektrikli Araç………………… 166
5.2.3. Hibrit Güç Aktarım Sistemlerinin Karşılaştırılması……….. 169
5.2.4. Hibrit Elektrikli Araçların Yararları……………………….. 169
5.2.5. Hibrit Elektrikli Araçların Sürüş Modları………………….. 171
5.3. Güç Aktarma Organlarının Elektrikasyonu………………………. 173
5.4. Elektrikli Traktör Aktarma Organları…………………………….. 178
5.4.1. DC Bara Gerilimi.….............................................................. 179
5.4.2. Elektrik Depolama Sistemleri………………........................ 179
5.4.3. Yakıt Hücreleri Ve Hidrojen Depolama …………………... 181
5.4.4. Elektrik Makinaları ……………………............................... 182
5.4.5. Güç Dönüştürücüler………………………………………... 187
5.5. Elektrikli Tahrik Sistemi Değişkenlerinin Boyutlandırılması…….. 189
5.5.1. Nominal Çeki Kuvveti……………………………………... 189
5.5.2. Hareket Motoru…………………………………………….. 191
5.5.3. Enerji Sistemi……………………………………………… 192
5.5.4. Anma Gücü………………………………………………… 192
5.5.5. Batarya Kapasitesi………………………………………….. 178
5.5.6. İletim Sistemi………………………………………………. 193
5.6. Elektrikli Tahrik Sistemi Modelinin Kurulması………………….. 195
5.6.1. Alt Sistem Modelleri………………………………………. 195
5.6.2. Fren Modeli………………………………………………… 196
5.6.3. Şasi Modeli…………………………………………............ 196
5.6.4. Aktarma Modeli……………………………………............ 196
5.7. Ekipman Elektrikasyonu………………………………………….. 197
5.8. Ağır Hizmet Araçlarında Atık Isı Geri Kazanımı………………… 200
5.9. Ekonomik Değerlendirme, Piyasa Analizi Ve Gelecek Trendleri... 201
KAYNAKLAR…………………………………………………………... 205
