Gemi ipoteği; bir alacağın teminat altına alınması için sicile kayıtlı bir gemi veya gemi payı üzerinde kurulan ve alacak yerine getirilmediği takdirde geminin paraya çevrilmesi yoluyla alacağın karşılanmasını sağlayan sınırlı bir ayni hakkı ifade etmektedir. Hukukumuzda gemi ipoteğinin, teslime bağlı olmaksızın, gemi siciline ipoteğin tescil edilmesi yoluyla kurulması kabul edilmiştir. Bu sayede ticari hayatın ihtiyaçları daha iyi karşılanmaktadır.
Gemi ipoteği, Türk Ticaret Kanunu'nun 1014-1053. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Çalışmamız, söz konusu maddeler arasında düzenlenen sözleşmeye dayalı gemi ipoteğinin incelenmesi şeklindedir. Bununla birlikte çalışmamızda Türk Ticaret Kanunu'nun 1013. maddesinde düzenlenen "Tersane Sahibinin İpotek Hakkı" ve Türk Ticaret Kanunu'nun 1054-1058. maddeleri arasında düzenlenen "Yapı Halindeki Gemiler Üzerinde İpotek" konuları da ele alınmıştır. Ayrıca her ne kadar ayrı birer ipotek türü olarak değerlendirilmeseler de Türk Ticaret Kanunu'nda öngörülen, gemi ipoteğinin özel türleri ayrı başlıklar altında incelenmiştir.
