VERGİ UYUŞMAZLIKLARINDAN VERGİ UYUMUNA: TÜRKİYE ÜZERİNE DEĞERLENDİRMELER - Dr. Öğr. Üyesi Hamdi Furkan GÜNAY
Günümüzde vergiler; kamu harcamalarının finansmanı ihtiyacından doğan mali işlevinin ötesinde ekonomik istikrarın sağlanması, gelir eşitsizliğinin azaltılması, ekonomik ve sosyal hayatın düzenlenmesi gibi oldukça önemli işlevler edinmiş durumdadır. Vergiye atfedilen bu işlevler bağlamında vergi uyumunun da önemi kendini göstermekte, toplumda vergiye uyumun yüksek kılınması günümüz vergi yönetimlerinin başarı ölçütlerinden biri olarak nitelenmektedir. Ancak vergileme sürecinde; idare ve mükellef arasındaki vergileme ilişkisinin doğası itibarıyla belirli ölçüde zıt çıkar ilişkisi ihtiva etmesi, vergileme süreçlerinde zaman zaman meydana gelen görüş ayrılıkları ve gerçekleşen hatalar nedeniyle vergi uyuşmazlıklarının sıklıkla yaşanması kaçınılmaz olmaktadır. Yaşanan uyuşmazlıkların gecikmeden, etkin şekilde çözüme kavuşturulması hem mükellef hem de vergi idaresi açısından önemli faydalar sunmakla beraber aksi durum kamu giderleri için gerekli olan vergi gelirinin hazineye intikalinin gecikmesi, taraflar açısından emek ve gelir kaybı, mükelleflerin kurumlara olan güven ve adalet duygularının olumsuz etkilenmesi gibi olumsuz sonuçlar doğurabilecektir. Bu bağlamda tarafları açısından potansiyel bir stres kaynağı olan ve yargıya taşınmasıyla çekişmeli bir boyut kazanan vergi uyuşmazlıklarının; mükelleflerin ve toplumun idareye, hukuka ve diğer kurumlara olan adalet ve güven duygularını koruyarak ve idare ile mükellef ilişkisinin geliştirilerek çözüme kavuşturulması oldukça önemlidir. Bu ise vergi uyumunun teorik ve pratik boyutunun anlaşılması ve de vergi uyuşmazlıklarının çözüm sürecinde yaşanan sorunların ve eleştirel yönlerin vergi uyumu perspektifinden değerlendirilmesiyle mümkündür.
