ÖNSÖZ YERİNE
Yapı Bilgisi l Ders Notları, Teorik ve pratik bilgilerin birlikte ele alındığı Yapı derslerinde, anlatılanlar, tahtaya yazılan ve çizilenlerle, uygulamalarda yapılan çalışmalar gözetilerek hazırlanmış bir yardımcı kitap niteliğindedir.
Mimarlık öğrencilerinin bu konuda hazırlanmış, benzer nitelikte geniş kapsamlı yayınlarda, Yapı dersleri için ihtiyaç duyduğu bilgilere ulaşmaya çalışırken karşılaştıkları zorlukları da bilerek, güncellenmesi gereken dönem konuları ile içeriklerinin ve yıllar içinde edinilen bilgi birikimiyle deneyimlerin de yer aldığı bu kitapta; başlıklarına ve bir yapının yapım sürecinde izlenen sıraya göre incelenmiş metin ve çizimlere yer verilmiş olup, gerektiğinde not almak ve yeni bilgiler eklemek için boş sayfalar bırakılmıştır.
Konuların ele alınış şekli, basit anlatım dili, serbest elle çizimler, sadece dönem konularını kapsaması, sayfa sayısı, uygun fiyatı ve taşınabilirliği ile öğrencilerin, özellikle yapı derslerinde yararlanabileceği bir konsept kitap olarak hazırlanmıştır.
Çalışmalarımda baştan sona desteğini esirgemeyen eşim Sema Ak’a, Üniversite hayatına tekrar dönmem ve bu kitabı yazıp yayınlamam için beni teşvik eden dostum Prof. Dr. Yavuz Koşaner’e, çalışma arkadaşlarımla enerji ve motivasyon kaynağım öğrencilerime teşekkür ederim.
Nüshet AK, Y. Mimar D G S A
Nüshet AK (Y. Mimar, DGSA), yaşamını mesleğine adamış, sınıf arkadaşı olmakla her zaman gurur duyduğum, seçkin bir meslek insanıdır. Akademi’deki öğrencilik yıllarından başlayarak, Yapı Ana Bilim Dalında sürdürdüğü akademik çalışmaları yanında mimarlık pratiği ile eğitim ve öğretimin de içinde yer aldığı, kırk yılı aşkın bir uğraşın, bilgi birikimi ve deneyimin ürünü olarak ortaya koyduğu bu eser, kuram ve uygulamanın kesiştiği ender çalışmalardan biridir.
Bu çalışmada, klasik yapı öğretisi ile temel mesleki konular, özellikle mimarlık öğrencileri ve meslek insanlarına, özgün bir formatta ve en yalın biçimde ele alınarak anlatılabilmiştir. İçeriğinde, mimarlık eğitimi için gerekli olan en temel konuların yanısıra, özel yetenek ve beceri gerektiren özgün çizimlerin yer aldığı bu yayının, okuyup inceleyenler tarafından da beğeni ile karşılanacağını ümit ederim.
Birlikte çalışmaktan her zaman kıvanç duyduğum, değerli meslektaşım, sınıfdaşım ve mesai arkadaşım Nüshet Ak’ı bu çalışması nedeniyle bir daha yürekten kutluyorum.
Prof. Dr. Yavuz KOŞANER
Y. Mimar (DGSA), MSc. Arch. PhD. (UMİST. Manchester)
IŞIK Üniversitesi, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi
İÇİNDEKİLER
Önsöz.........................................................................................................................3
A. YAPI VE TANIMLAR...................................................................................................7
1- Yapısal Kavramlar........................................................................................................................9
2- Yapı............................................................................................................................................11
3- Yapı Yapma Koşulları..................................................................................................................15
4- Afet Yönetmeliği (Yığma Yapılar Hakkında)................................................................................19
B. YAPILAR VE DIŞ ETKENLER..................................................................................25
1- Yapılar ve Dış Etkenler...............................................................................................................27
C. YAPI VE YÜKLER ....................................................................................................29
1- Yapılara Etki Eden Yükler...........................................................................................................31
D. YAPI VE ZEMİN ......................................................................................................35
1- Zemin Yapısı ve Türleri...............................................................................................................37
2- Aplikasyon ve Kazı (Hafriyat).....................................................................................................41
3-Kazı Çukurunun Desteklenmesi (İksa-Tahkimat).........................................................................45
E. YIĞMA YAPILAR VE TEMELLER.............................................................................49
1- Yığma Yapılar.............................................................................................................................50
2-Temeller......................................................................................................................................51
3-Bodrumlar-Su Yalıtımı-Kuranglez................................................................................................61
F. DUVARLAR.............................................................................................................65
1- Duvarların Sınıflandırılması.......................................................................................................66
2-Taş Duvarlar................................................................................................................................71
3-Kerpiç Duvarlar...........................................................................................................................83
4-Tuğla Duvarlar............................................................................................................................87
5-Beton Blok-Briket Duvarlar.........................................................................................................93
6-Ahşap Duvarlar...........................................................................................................................97
7-Yığma Yapılarda Plan ve Kesitler...............................................................................................101
8-Duvarlarda Boşluk Oluşturulması.............................................................................................105
G. DÖŞEMELER........................................................................................................115
1- Döşemeler Hakkında...............................................................................................................116
H. ÇATILAR................................................................................................................127
1- Çatılar Hakkında......................................................................................................................128
I. DÜŞEY ULAŞIM SİSTEMLERİ-MERDİVENLER....................................................145
1- Düşey Ulaşım Sistemleri..........................................................................................................146
2-Merdivenler..............................................................................................................................149
3-Merdiven Konstrüksiyonları.....................................................................................................157
4-Basamak Kaplamaları...............................................................................................................163
5-Merdiven Korkulukları..............................................................................................................165
J. YAPI PROJESİ.......................................................................................................175
1- Planlar-Kesitler-Görünüşler.....................................................................................................176
Kaynaklar.................................................................................................................191
