ÖNSÖZ
Üniversitelerin inşaat mühendisliği bölümlerinde okutulmakta olan ve izostatik sistemlerin ince-lendiği YAPI STATİĞİ – I dersi, bölümün temel derslerinden biridir. Daha sonraki sömestrlerde görülecek olan derslerde başarılı olabilmek için, iyice özümsenerek öğrenilmesi şarttır.
Kitap 8 bölümden oluşmakta olup, her bölümün sonunda oldukça fazla sayısal uygulama mev-cuttur ve her düzeydeki öğrenciye cevap verebilmesi için gayret sarfedilmiştir.
Her ne kadar betonarme derslerinde ve geçerli olan yönetmeliklerde kN ve kNm birimleri kulla-nılıyor olsa da, burada büyük sayılar kullanmamak ve daha kolay yük tahminleri yapabilmek adına, ton ve tm birimleri tercih edilmiştir. Kuvvetler, momentler ve sonuçlar (10) ile çarpıla-rak, kolayca kN ve kNm ye dönüştürülebilir.
Şekillerin çiziminde yardımlarını esirgemeyen TUNA PROJE LİMİTED ŞİRKETİ’nin değerli yöne-ticileri, Sn. Şakir Tuna, Sn. Osman Yılmaz ve mühendis Sn. Ecem Odabaş’a, sevgili dostum Sn. Mehmet Özkan’a içtenlikle teşekkür ederim.
Bu vesile ile, bizlere Yapı Statiğinin temellerini öğreten, uluslararası bir üne sahip merhum ho-cam Prof. Dr. - Ing. Yavuz Başar’ın (Ruhr Universität) aziz hatırasını bir kere daha anmak isterim.
Kitabın basımını ve dağıtımını üstlenen Birsen Yayınevi’ne ve Sn. Bahadır Algın’a da teşekkürle-rimi sunarım.
Bülent YEĞİN
Şubat 2019
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ 7
BÖLÜM-1
GENEL BİLGİLER 9
BÖLÜM-2
Kabuller 13
Taşıyıcı elemanların sınıflandırılması 14
Mekanik’den ön bilgiler 16
Genel kuvvetlerin dengesi 21
Düzlemsel kuvvetlerin dengesi 22
Mafsal şartları 23
İzostatik olma şartı 29
Taşıyıcı sisteme etki eden kuvvetler 34
Düzlemsel çubuk sistemler 38
Çubuk sistemlerde tanımlar 39
Mesnetler 39
Yapı statiği krokisi 42
Sayısal uygulamalar 43
BÖLÜM-3
KESİT TESİRLERİ 67
Kesit tesirleri diyagramları 71
Yük ve kesit tesirleri arasındaki bağıntılar 72
Kesit tesirlerinin tayininde izlenecek yol 74
Fonksiyon yazma yöntemi 75
Kesit tesirlerinin bulunmasında kolaylık sağlayan yöntemler 77
Basit kirişlerde ω sayıları 79
Yük düzenleme yöntemi 82
Sayısal uygulamalar 85
BÖLÜM-4
GERBER KİRİŞLERİ 203
Mafsalların düzenlenmesinde dikkat edilecek hususlar 204
Hesapta izlenen yol 205
Taşıma şemaları 206
Sayısal uygulamalar 209
4
BÖLÜM-5
KAFES SİSTEMLER
Genel bilgiler 251
Kafes sistemlerin düzenlenme şekilleri 253
Temel kafes sistemler 253
İzostatik olma şartı 254
Çubuk kuvvetlerinin bulunması 255
Düğüm noktaları yöntemi 255
Ritter kesim yöntemi 257
Karışık yöntem 258
Sayısal uygulamalar 260
BÖLÜM-6
ÜÇ MAFSALLI KEMERLER
Genel bilgiler 275
Üç mafsallı gergisiz kemerler 277
Üç mafsallı gergili kemerler 278
Üç mafsallı kemerlerin basit kiriş yardımıyla çözümü 279
Sayısal uygulamalar 282
BÖLÜM-7
KARMA SİSTEMLER
Genel bilgiler 291
Langer kirişi 291
Sayısal uygulamalar 294
BÖLÜM-8
SİSTEMLERİN HAREKETLİ YÜKLERE GÖRE HESABI
Genel bilgiler 309
Kiriş üzerinde bir adet tekil yük hali 309
Kiriş üzerinde iki adet tekil yük hali 311
Kiriş üzerinde üç adet tekil yük hali 314
Kiriş üzerinde birçok tekil yük hali 317
Maksimum değeri veren yüklemenin bulunması 317
Katar konumunun grafik metodla bulunması 321
Sayısal uygulamalar 323
Tesir hatları (Tesir çizgileri) 330
Hareketli yük tipleri 331
Basit kirişlerde tesir hatları 332
Konsol kirişlerde tesir hatları 334
5
Çıkmalı kirişlerde tesir hatları 336
Tesir hatlarının kullanılması 342
Gerber kirişlerinde tesir hatları 343
Kafes sistemlerde tesir hatları 346
Üç mafsallı kemerlerde tesir hatları 349
Kinematik metod 353
Virtüel iş teoremi 353
Bağ kuvvetlerinin hesabında virtüel iş prensibi 354
Tesir hatlarının çiziminde virtüel iş prensibi 355
Sayısal uygulamalar 360
TABLOLAR 403
LİTERATÜR 405